Net als in veel andere sectoren hebben er in het onderwijs de afgelopen weken ingrijpende veranderingen plaats gevonden. Van gewoon ‘op school in de klas onderwijs’ werd de standaard opeens gewoon ‘thuis voor de buis onderwijs’. Scholen moesten in een hoog temp omschakelen naar online onderwijs, op afstand. Nieuwe mogelijkheden die tot voor kort met argusogen bekeken werden, en vaak maar mondjesmaat werden ingevoerd, waren van het ene moment op het andere het ‘nieuwe normaal’.

Leerkrachten moesten hun lessen opeens aanpassen en herinrichten om het via MSTeams, Zoom, Skype of een ander videobelprogramma over de bühne te brengen. En niet alleen die lessen verzorgen, maar ook nog aandacht hebben voor presentie en voor de registratie daarvan, aandacht voor interactie met leerlingen en studenten en zicht houden op hun voortgang. We denken dat we kunnen zeggen dat er in het onderwijs, bij docenten én management nog nooit zo snel is geleerd als afgelopen maart en april. En wat een huzarenstukje heeft onderwijzend Nederland hier geleverd. Petje af!

En laten we ook de inzet van (groot)ouders hierbij niet vergeten. Onderwijs is opeens nog meer een samenwerking tussen school, ouders en kind geworden. De gouden driehoek waar diverse scholen al op inzetten. Hoe mooi zou het niet zijn als we ook dat meenemen naar de toekomst en die betrokkenheid, die samenwerking bestendigen.

Naar beter passend onderwijs

Na die focus op de herinrichting van het onderwijs, het geschikt maken voor het online verzorgen, ontstaat nu een moment van terugblikken, evalueren, een moment voor bezinning. Op een rijtje zetten van wat hebben we hiervan geleerd, wat voor mogelijkheden biedt dit voor de toekomst. En niet alleen dat, ook om goed te kijken welke bijdrage kan onderwijs op afstand, online, leveren aan het beter passend maken van ons onderwijs. Voor sommige kinderen en jongeren bleek deze mogelijkheid een verademing, voor anderen was het niet bij te sloffen, hetzij omdat ze de stimulerende omgeving van een school, een leerkracht misten, hetzij, omdat ze de voorzieningen (lees een goede computer en goede wifi) misten om optimaal te kunnen leren. Voor beide groepen geldt dat we lessen moeten willen trekken uit de afgelopen periode.

“We moeten niet terug willen naar zoals het was”

En wellicht biedt wat mogelijk is voor de ene groep, ook wel kansen voor de andere groep. Immers, als een deel van de klas een aantal dagen per week thuis online onderwijs volgt, gefocust, in hun eigen tempo, ontstaat op school ruimte voor de leerkracht om een andere deel van de groep, dat dit nodig heeft, intensiever te begeleiden. Het vergt creativiteit en samenwerken om onderwijs op deze manier in te richten. Ook onze interim-managers hebben de afgelopen weken volop ervaring opgedaan in het ondersteunen van onderwijsteams en scholen om het onderwijs anders te organiseren. Zij hebben dit, ondanks dat het spannende tijden zijn, ervaren als een mooie uitdaging. Ook zij hebben nieuwe vaardigheden ontwikkeld en kennis op dit gebied op gedaan. Ervaring en kennis waar ook anderen weer van kunnen profiteren. We willen dat graag delen.

Ouderbetrokkenheid

Ook voor ouders met schoolgaande kinderen heeft deze periode de nodige consequenties gehad. Zelf, al of niet thuis, aan het werk en daarnaast je kind bijstaan in zijn of haar onderwijsopdrachten. Daar kan iets moois uit groeien, veel scholen zetten in op de gouden driehoek, school, ouders en leerling om de kwaliteit van de ontwikkeling te vergroten. Fysiek op school is dan vaak lastig voor veel ouders, maar misschien biedt online die mogelijkheden wel beter. Dat is ook iets om nader te verkennen. Wat willen we daarmee en wat kunnen we daarmee in het onderwijs?

Er zijn dus voldoende argumenten om verder te gaan op de weg die het onderwijs half maart dit jaar noodgedwongen is ingeslagen. We zouden ons zelf te kort doen als we alles wat we in de afgelopen weken hebben geleerd, niet benutten om slimmer met ons onderwijs om te gaan. Natuurlijk is dat maar een van de vele zaken waar het onderwijs voor staat, er zijn meer uitdagingen. De grootste is waarschijnlijk hoe organiseren we het zo dat scholen nog meer kunnen bijdragen om kinderen en jongeren te begeleiden om meer bewuste volwassenen te worden, volwassenen die dienstbaar kunnen gaan zijn aan zichzelf, aan de gemeenschap en aan de aarde. Daarvoor kunnen we niet volstaan met het alleen aanbieden van cognitieve kennis. Natuurlijk is lezen, rekenen en dergelijke noodzakelijk, maar het is geen hoofddoel. Dat hoofddoel is de bredere, diepere ontwikkeling van kinderen en jongeren. Ook daar is betrokkenheid van ouders essentieel. Alleen door stevige samenwerking wordt daar de mooiste uitwerking geleverd.

Het zou mooi zijn als we door ons onderwijs anders te organiseren met een combinatie zoals hiervoor beschreven, ook voor die, bredere, ontwikkeling van kinderen en jongeren ruimte scheppen. Minder reistijd, online grotere groepen tegelijk bedienen, kan ook daaraan bijdragen. Kortom, er liggen kansen. Kansen die we u graag helpen benutten.

Onze interimmers, zowel managers als adviseurs gaan graag die uitdaging aan, gedreven als zij zijn door het leveren van een bijdrage aan eigentijds, voor ieder kind/iedere jongere, passend onderwijs bieden!

Pieter Coree

Over Pieter Corée

Pieter is associé Onderwijs bij Pool Management & Organisatie. Wij stellen reacties op dit artikel zeer op prijs en verzoeken u die te sturen naar: p.coree@pool-management.nl. Voor vragen kunt u altijd contact opnemen met Pieter op 06-549 060 02 of met ons secretariaat op 0546 – 568 015.