Op zoek naar Emma (6)

Interview met Mirthe Scheffer – Studente ROC van Twente

Voor wie en waartoe leiden we op? Of zoals schrijver Yuval Noah Harari stelt: “We weten niet meer voor welke beroepen we jongeren/mensen opleiden.” Scholen acteren in een veranderende omgeving, bijvoorbeeld door wetgeving, maatschappelijke ontwikkelingen, en de verandering van tijd zoals Jan Rotmans dat noemt. De digitalisering gaat zo snel dat er beroepen verdwijnen en beroepen bijkomen. PMO is zich bewust van deze veranderingen en deed onderzoek naar de impact hiervan op het onderwijs. Deze kennis deelt zij met het werkveld. Zo bouwen we een netwerk van mensen die naast hun kundigheid ook inspiratie in hun vak opdoen om toekomstgericht onderwijs vorm te geven.

Pool Management & Organisatie (PMO) had in 2020 een aantal gesprekken met stakeholders van onderwijsinstellingen en interimmanagers over het thema: Op zoek naar Emma. Uitgangspunt bij de gesprekken is Emma, voor haar doen we het allemaal. Emma stellen we ons voor als een meisje op uw school. Ze kan 15 jaar zijn, of 18, of 20 jaar, maar zij is het uitgangspunt. Henny Harkema interviewt Mirthe Scheffer.

Emma aan het woord

We hebben een boeiend gesprek met de jonge studente Mirthe. Zij is ‘Emma’ uit de introductie hierboven en vormde het uitgangspunt bij alle eerdere gesprekken. Wat werd ik, als interviewer, hier vrolijk van. Ondanks de tegenslag van corona, weet Mirthe actief vorm te geven aan haar schoolloopbaan. Niet alleen door hard te studeren, maar ook door in gesprek te gaan met docenten over het aantrekkelijker maken van de lessen. Dit doet zij op lesniveau maar ook als voorzitter van de Centrale Studentenraad van het ROC van Twente.

Wie is Mirthe Scheffer?

Mirthe Scheffer studeert Verzorgende IG Maatschappelijke Zorg bij ROC van Twente en zit nu in haar tweede jaar BOL. Concreet betekent dit het leren van het vak verzorgende, waarbij je leert om mensen te wassen, eten te geven, aan te kleden en te begeleiden. Ze is 17 jaar oud en loopt op dit moment stage in de Losserhof. Hier leert ze heel veel van. Ze woont thuis met haar ouders en haar broer in Losser. Verder maakt ze muziek met haar trompet in de kapel en bij de fanfare, natuurlijk ook tijdens het carnaval.

Biedt het onderwijs Mirthe waar zij op zit te wachten?

Mirthe loopt vier dagen in de week stage in de Losserhof, één van de locaties van de Twentse Zorgcentra, en heeft één dag in de week les: op woensdag. Door de coronacrisis zijn dit online lessen. Mirthe vindt dit heel jammer omdat ze graag tussen de mensen is. Maar ja, het is niet anders en ze vindt het heel knap hoe mensen, studenten en docenten, groeien in digitaal lesgeven en les krijgen.

Vanuit school vindt er een goede ondersteuning plaats. Studenten en docenten helpen elkaar om goed online les te geven. Studenten geven tips aan docenten op welke wijze de online lessen voor hen goed te volgen zijn. Bijvoorbeeld door niet langer dan een kwartier aan het woord te zijn of door de PowerPointpresentatie in beeld te brengen tijdens de online les. Hiermee hebben studenten een actieve rol in de vormgeving van de lessen. Voor Mirthe is dit een vanzelfsprekendheid. Als de lessen niet interessant zijn dan ga je eerder het geluid en de camera uitzetten. Door de docent te helpen, help je ook jezelf en het bevordert de interactie tussen de studenten. Studenten willen graag goed les en beseffen dat het voor docenten niet makkelijk moet zijn om ineens online les te geven. Voor Mirthe komt daar nog eens bovenop dat ze volgend jaar examen moet doen. Wel is het zo dat niet alle studenten goed participeren. Mirthe zit in een klas van 22 studenten. Het verschilt per les hoeveel studenten actief meedoen. Heb je bijvoorbeeld je opdrachten niet gemaakt, dan log je vaak toch niet in.

Toch blijft zij het het fijnste vinden als ze gewoon naar school mag. Mirthe heeft driekwart jaar gewoon les gehad. Ook toen werd er al actief meegedacht over hoe docenten de lessen aantrekkelijk vorm kunnen geven – waarbij sommige docenten er wel voor open stonden en anderen niet. De laatste groep is bijvoorbeeld een half uur aan het woord, terwijl studenten ook meer zelf aan de slag willen. De docenten die wel open staan voor interactie, zijn ook de docenten die al actief bezig zijn met het aantrekkelijk maken van de lessen. Zij staan ook open voor ideeën van studenten om de lessen te verbeteren. Ik krijg er een warm gevoel van dat dit gebeurt. Het zal ook wel komen omdat ik ouder word, maar ‘in mijn tijd’ was het niet gewoon om docenten advies te geven over het aantrekkelijk maken van lessen. Ik vraag Mirthe of dit eigen is aan het ROC van Twente. Dat denkt zij zeker wel, maar ze vermoedt dat dit op andere scholen ook gangbaar is. Een nieuwe tijd, een nieuwe generatie dus!

Stage in de Losserhof

Mirthe loopt dus op dit moment stage in de Losserhof. Dit is een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Het is op dit moment heel hectisch vertelt ze. De coronacrisis is hier debet aan. Veel medewerkers, onder wie ook Mirthe, hebben corona gehad. Hoewel Mirthe er niet erg ziek van is geweest, heeft ze wel veel last gehad van naklachten als vermoeidheid en duizeligheid. Zij loopt stage op een woning die is opgedeeld in twee groepen, met ieder zeven bewoners. De helft van de cliënten liep corona op. Degenen die corona hebben gehad, hebben er veel last van gehad, maar er zijn gelukkig geen ziekenhuisopnames geweest. Ook nu zijn er een paar besmettingen op de groep. Deze bewoners gaan tijdelijk naar een andere afdeling, om de besmettingen te beperken.

Hoe was het om dit risico te lopen? Voor Mirthe is dit all in the game. Zij vindt het een eer om in de Losserhof te mogen werken en deze bewoners te helpen en zegt daarover: “Je krijgt een pak en alles aan en je helpt de mensen.” Ze is stagiaire maar wordt volledig ingezet. Het is fijn om op deze manier ook collega’s te ontlasten. Het werk en de opleiding passen dus echt bij haar. Mirthe heeft bewust gekozen voor de gehandicaptenzorg. Studenten kunnen kiezen tussen verschillende zorgdoelgroepen en krijgen hun lessen daarop toegespitst.

Mirthe heeft voor deze opleiding gekozen omdat het een heel brede opleiding is. Het gaat om verzorging én begeleiding. Hoe ziet de begeleiding eruit? Mirthe: “Sommige mensen mogen niet naar de dagbesteding toe, dit maakt hen bozig en ze begrijpen het niet.” Haar taak is dan om aan hen uit te leggen wat er aan de hand is en ze zich weer prettig te laten voelen. Als dat lukt, heb je weer blije mensen, fijn.

Aansluiting tussen les en praktijk (Invloed van de Centrale Studentenraad)

Sluiten de theorielessen aan bij wat je in de praktijk leert? Niet helemaal, vertelt Mirthe, sommige lessen zijn wat verouderd. Het contact met de instellingen zou intensiever kunnen om de aansluiting tussen onderwijs en instellingen te verbeteren. Met de Centrale Studentenraad zijn ze daar nu mee bezig. Mirthe is voorzitter van de raad. In deze rol zit zij dicht bij de beslissers over de vormgeving van het onderwijs. Er wordt goed naar dit orgaan geluisterd – bijvoorbeeld naar de aansluiting van de schoolopdrachten op de stage. Daar wordt serieus naar gekeken. Opnieuw ben ik verrast door de verandering die plaatsvindt binnen het mbo-onderwijs. Zelf vindt Mirthe het heel belangrijk om datgene te leren waar ze op dat moment behoefte aan heeft. Het geleerde kan ze dan toepassen in de praktijk.

Toekomstplannen van Mirthe

Mirthe heeft nog veel plannen. Zij vindt het werk nu leuk, maar wil dit niet blijven doen. Haar plan is om hierna een hbo-opleiding in de richting psychologie te gaan doen. Zij zou graag in een dokterspraktijk willen werken, bijvoorbeeld als GGZ-ondersteuner. Mirthe is niet direct naar het hbo gegaan omdat ze een echte aanpakker is. Ze bouwt het graag op en ze is nog jong. Daarom nu eerst een vakopleiding op mbo-niveau en dan pas een hbo-opleiding. Vanaf nu is Mirthe zeker nog een jaar of vier/vijf aan het studeren. Na de hbo-opleiding is ze wel klaar met leren en wil ze aan het werk. Hoe ziet je leven eruit als je 30 jaar bent? Het beeld wat Mirthe hierbij heeft, is een goede baan, veel plezier in haar werk en dingen doen die je fijn vindt om te doen.

Denk je dat het werk zoals het er nu uitziet, er dan nog hetzelfde uit zal zien? Zij denkt van niet. Er dan meer met technologie, zoals robots, gewerkt gaat worden. Nu gebeurt dat ook al, bijvoorbeeld door de inzet van tilliften, zowel losse als plafondliften. Op haar werk leert ze hiermee om te gaan, maar op school is dit nog niet aan de orde geweest (één van de gespreksonderwerpen in de Centrale Studentenraad). Hoe denkt Mirthe dat de bewoners van de Losserhof gaan reageren op robots? Mirthe verwacht dat de bewoners daaraan moeten wennen. Wat helpt, is om het hun goed uit te leggen en door het te gebruiken raken ze eraan gewend. Ook denkt zij dat er dan minder medewerkers nodig zullen zijn op de afdeling omdat robots bijvoorbeeld het eten klaar kunnen maken. Mirthe verwacht wel dat de zorgtaken altijd door mensen zullen worden gedaan. Het lijkt ons een leuk idee om elkaar over een jaar of dertien weer te zien om te bespreken hoe de wereld er dan uitziet.

Hoe ziet je wereld er nu uit?

De dagen van Mirthe zijn behoorlijk druk. Ook doordat haar stageadres haar vaak vraagt om te komen werken. Verder vraagt school natuurlijk het één en ander en zit ze thuis ook niet stil. Eén of twee keer per week ontmoet ze een vriendin. Toen ze zelf corona had heeft ze ervaren dat elkaar echt ontmoeten heel belangrijk voor haar is, ook al kun je elkaar dan niet knuffelen op dit moment. Als jongeren zoeken ze elkaar in een kleine zetting op, omdat ze geen risico wil vormen voor de mensen op het werk. Zonder coronacrisis zit Mirthe graag af en toe met vrienden in het café, gewoon gezellig. Dit wordt door de vriendengroep echt gemist. We hopen dat het vaccin gauw voor iedereen beschikbaar is. Dank je wel voor het inkijkje in je leven, Mirthe, en veel succes met je schoolloopbaan!

Over Henny Harkema

Henny is partner Onderwijs bij Pool Management & Organisatie. Voor vragen of opmerkingen kunt u altijd contact opnemen met Henny via telefoonnummer 0546 – 568 015.

Eerdere interviews met Ton Wennink (bestuurder Onderwijsgroep Noord), Aimée Roumans (voorheen Manager HRM Alfa College), Folkert Potze (directeur Techniek ROC Nijmegen) , Henk de Vries en Rob Beekmans (ROC Friese Poort) en Rob Kroon (Deltion College) vindt u hier.