Een ander perspectief is nodig voor (persoonlijke) ontwikkeling en innovatie

Door Martin Hulsen

Wijsheden of diepere inzichten dienen zich niet altijd aan op de momenten dat je erom verlegen zit. Sterker nog, vaak is het zo dat het opdoen van nieuwe inzichten pas kan plaatsvinden wanneer je je los kunt maken van een bepaald denkwijze of een bijzondere situatie. Het was Einstein, niet de eerste de beste, die al opmerkte dat een probleem zelden opgelost kan worden binnen de context waarin het is ontstaan.

Een belangrijk inzicht dat we waarschijnlijk veel te weinig toepassen. Het vraagt van ons om onszelf met enige regelmaat los te maken van de dingen waarmee we bezig zijn, onszelf (bewust) in een andere situatie te plaatsen, van perspectief te wisselen, bereid zijn om uit die zogenaamde comfortzone te treden. Dat geeft ruimte voor nieuwe inzichten en voor andere oordelen, maar het is vaak ook een worsteling, een confrontatie met jezelf.

Afstand nemen, tijd voor reflectie biedt ons de mogelijkheid daartoe, weg van de dagelijkse praktijk, soms letterlijk genietend van een ander perspectief, kijkend naar andere horizonten, geplaatst in situaties die we niet vooraf gepland hebben, geconfronteerd met ervaringen die ons simpelweg overkomen. In zo’n context is er ruimte om je gedachten de vrije loop te laten, bijvoorbeeld over waar je staat, wat je doet, over jouw toekomst etc. etc.

Zoiets overkwam mij ook. Tijdens mijn verblijf[1] in Zuid-Italië werd ik uitgenodigd om deel te nemen aan een pelgrimage. Een aantal inwoners (55) van het dorp waarbij wij verbleven, gaat in het kader van de Mariaverering eens per jaar op weg naar de Monte Sacro, een berg van bijna 1800 meter hoog. De tocht, zo’n 25 kilometer lang, zo werd ons in eerste instantie verteld,  begint om vier uur ’s middags en eindigt om 11 uur ’s ochtends. Enkele honderden meters onder de top wordt gedurende zo’n 2 uur gerust, wat gegeten en geslapen in een tentje op een zeiltje. Dan gaat het verder. De tocht wordt afgerond met een Maria viering. Tijdens de tocht worden schrijnen meegedragen en muziek gemaakt op oude instrumenten en gezongen.

Na veel wikken en wegen had ik besloten mee te doen, ik zag er wel erg tegen op. Vijfentwintig kilometer door de bergen met aan het einde een klim van zo’n 1300 meter en tussendoor ook nog dalen en stijgen, meestal over ezelspaden!

Tijdens de tocht bleek dat we zo’n 40 kilometer moesten lopen, zo bleek later! Ik heb de Pelgrimage dan ook niet helemaal volbracht en ben tussentijds uitgestapt om verderop de tenten op te zetten voor mijn mede pelgrimgangers, waaronder mijn vrouw en enkele persoonlijke vrienden. Later, toen mijn worsteling en innerlijke boosheid wat minder was geworden,  heb ik mij weer aangesloten. Al met al heb ik toch zo’n 30 km gelopen en heb ik, wanneer ik terugkijk, een geweldige ervaring gehad. Een ervaring die mij ook kennis liet maken van bepaalde aspecten van mijzelf; daar zijn pelgrimages voor! Ik heb geleerd, op een onverwacht moment een nieuw inzicht gekregen:

Zorg of angst is niet altijd een goede raadgever. Ik ben blij dat ik doorgezet heb, ook al moest ik mij overgeven aan anderen en moest ik de controle los laten. Het was een goed gevoel te ervaren hoe solidair mensen zijn met een stomende en puffende Nederlander die veel te snel wilde gaan en hoe behulpzaam. Het is goed om de  hulp van anderen gewoonweg te ontvangen ook al is dat soms heel confronterend.

De manier waarop ik begon aan deze,in mijn ogen, barre tocht zette mij ook aan het denken. Mijn tempo was hoog, veel te hoog. Geleidelijk aan ging de meeste energie zitten in het gevecht met mijzelf. Ik kneep alleen nog maar in mijn stokken en zag nog maar weinig van wat er om mij heen gebeurde.  Het enige waarmee ik bezig was, was het eindpunt dat zich regelmatig op de top van de berg liet zien, op grote hoogte!!. Van binnen werd ik opstandig, ik had er genoeg van! Maar daar waren er weer die mede pelgrimgangers, sommige zeer ervaren en soms op bloten voeten de vocht volbrengend

Piano, Piano riepen de Italianen. Pas het tempo aan aan de omstandigheden en aan jouw mogelijkheden. Neem op tijd rust. Geniet van het moment en de omgeving. Alleen dan maak je kans het uiteindelijk doel, het kruis bovenop de Monte Sacro te bereiken. Wat een inzicht, moest ik me daarvoor zo in het zweet werken? Hoe doe ik dat eigenlijk met mijn werk? Een aardige spiegel.

Beste lezer, zo maar een persoonlijke en voor mij waardevolle ervaring die ik niet had willen missen. Ik heb deze ervaring als rector aan het begin van dat schooljaar met ons team gedeeld en kreeg veel mooie reacties daarop. Ze kende mij en konden zich goed voorstellen hoe ik daar bezig was, maar ook hoe zij zelf vaak worstelen met uitdagingen en complexe opdrachten.

Ik wens jullie soortgelijke ervaringen toe: momenten waarop ineens duidelijk wordt wat er speelt en misschien zelfs hoe je de dingen anders, beter kunt aanpakken. Het inzicht dat als je voortuit wil komen, je af en toe even stil moet staan.

Hoe ziet de klus eruit die je moet klaren en welke kwaliteiten zet je in en welke ontbreken er nog?

Ik wens je ook toe dat je jezelf de tijd en rust gunt om te doen wat je graag doet en dat wanneer grote zorgen (angst) zich aandienen, je dan een pas op de plaatst maakt en niet wegloopt van iets dat je uiteindelijk veel kan opleveren.

We kunnen niet vooruit kijken, we kunnen niet alles plannen maar in het onverwachte schuilt vaak zoveel mooie nieuwe ervaringen ook al zijn die soms confronterend.

Ik wens jullie een goede reis met veel mooie ervaringen waarbij de onderlinge verbondenheid borg staat voor een mooie tocht! Uitgaan van eigen kracht, daarbij hulpbiedend en ontvangend.

 

[1] Tijdens een groot aantal jaren kwam ik met enige  regelmaat in Zuid-Italië, vaak voor een langere periode. Tijdens een van die periodes heb ik samen met mijn vrouw een prachtige 6 daagse oriëntatie op de vraag “doe ik mijn bedoeling”, gedaan met een aantal schoolleiders. Een prachtige ervaring met een heel mooie opbrengst: zie website, www.martinhulsencao.nl /LinkedIn. Doordat we daar vaak waren leerden we nogal wat mensen kennen in dit toch behoorlijk verlaten gebied: boerenfamilies, herders en echte Italiaanse burgemeesters (Cilento, zo’n 200 km onder Napels).